Nuôi cá Chình bông, hướng đi thoát nghèo
Đến tham quan mô hình nuôi cá chình bông của ông Trần Luật Sự, tuổi 62, ở Khu phố Phước Thịnh, Thị trấn Phú Thứ, Tây Hòa, Phú Yên tôi rất ấn tượng bởi cái nghề tưởng đơn giản này đã mang lại cho gia đình ông nguồn thu nhập ổn định và giúp ông vươn lên thoát nghèo bền vững và đây cũng là mô hình nuôi thủy sản mới thành công đầu tiên trên địa bàn huyện Tây Hòa.
Ông tâm sự: Trước khi chuyển sang nghề nuôi cá chình bông, gia đình ông đã làm nhiều nghề phục vụ cho kinh tế gia đình như: làm máy cày, máy xay xát nhỏ và làm máy tuốt lúa nhưng kết quả đem lại thu nhập thì chưa đáng là bao. Nên ông Sự tự tìm tòi học hỏi chuyển sang nghề nuôi cá chình bông, giờ đây ông thật sự đã thoát nghèo vì có tiền để lo trang trải cho gia đình, nhà cửa được khang trang, bên cạnh đó nó còn đem lại cho gia đình ông nguồn thu nhập ổn định.
Ông cho biết: Đầu năm 2012 ông Sự đến với nghề nuôi cá chình bông trong một lần tình cờ gặp “một người bạn quen ở Thành Phố HCM, người bạn này hỏi anh cần tài liệu nuôi cá chình bông không ? tôi sẽ pho to tài liệu này đưa cho anh vì tài liệu quy trình công nghệ này tôi học ở Nhật Bản” Từ đó ông đã mạnh dạng đầu tư xây dựng 2 hồ nuôi cá chình bông với diện tích 40 m2 và được chia thành 2 phần với vách ngăn cố định bằng tường xi măng để phân loại cá chình bông trong quá trình nuôi, bên trong tường ông làm láng nhẵn lát gạch men, đáy bể tráng xi măng. Thành bể cao hơn mức nước cao nhất 50 cm đồng thời có ống cấp nước đặt cách mặt bể 50 cm, bể sau khi xây xong, ngâm phèn chua (100g/m2) 2 lần (2 ngày/lần) sau đó chà sạch bằng bẹ chuối, cấp và xả nước 3 đến 4 lần kết hợp với phơi nắng trong 2 tuần. Bên trên bể nuôi cần thiết kế mái che lưới chống nắng nhằm đảm bảo các yếu tố trong môi trường bể nuôi ổn định, người nuôi cần bổ sung vòi sục khí cách khoảng 2 m/vòi để đảm bảo đủ lượng oxy hòa tan 5mg/l để cá chình bông phát triển tốt, nhanh lớn, sàn ăn có kích thước 60 cm x 80 cm (bố trí gần nơi thoát nước), cần bỏ ống nhựa vào bên trong hồ để làm chổ trú ẩn cho cá chình bông.
Theo ông Sự: “Cá chình bông có khả năng sống được ở nhiều thủy vực nước mặn, nước lợ, nước ngọt. Cá thích bóng tối nên ban ngày thường chui rúc trong hang, dưới đáy bể tối mới bò ra đi kiếm ăn và di chuyển nơi khác, những lúc trời mưa, cá thường hoạt động mạnh. Cá chình bông phát triển tốt ở nhiệt độ từ 25 đến 270C, là loài ăn tạp, nguồn thức ăn tự nhiên của cá chình bông là tôm , cá con, cá diếc, cá rô phi, cá mè loại nhỏ, ốc, giun, cá tạp, tôm, tép …, và động vật ở đáy và các vi sinh vật thủy sinh khi còn nhỏ, “thức ăn chính của chúng là động vật phù du và trùn quế, những thứ này đem xay nhuyễn, tỷ lệ sống rất cao có thể lên tới 90% và lại ít xảy ra bệnh tật”.
Ông Trần Luật Sự cho biết: Cá chình bông là loài cá di cư cá mẹ đẻ trứng ở biển sâu, cá con sau đó trôi dạt vào vùng cửa sông kiếm ăn và lớn lên, đến lúc trưởng thành, cá lại về biển đẻ trứng chính vì tập tính này mà hiện nay, việc sinh sản nhân tạo cá chính bông còn rất khó khăn và nguồn cá giống chủ yếu vẫn được đánh bắt trong tự nhiên. Ở Phú Yên, cá chình thường được đánh bắt ở Sông Ba (TP Tuy Hòa), Sông Bàn Thạch (Đông Hòa), đập Tam Giang (Tuy An).
Chính vì vậy ông Sự nhận thấy cá chình bông đang là một loại thủy sản đang có giá trị kinh tế cao và ổn định trong thời gian gần đây, hiện tại giá cá chình bông thương phẩm loại 0,6-1 kg có giá bán 380.000 đồng/kg, loại từ 1-1,5 kg có giá bán 440.000 đồng/kg. Đến nay ông Sự đã có 12 hồ nuôi trong đó có 7 ao nuôi cá chình bông thương phẩm và 5 ao nuôi cá chình bông giống. Với giá bán một con cá chình giống 25.000đ/con, nếu bán theo ký thì 1.800.000 đ/kg. Trừ hết các chi phí sau khi bán thương phẩm và bán giống thì mỗi năm ông thu được lợi nhuận khoảng từ 300-400 triệu đồng/năm.
Ông Trần Luật Sự cho biết: Hiện nay ở Hải Phòng, Bình Dương, Thành Phố HCM, Cà Mau, Bạc Liêu, Nhật Bản, Hàn Quốc… Đến đặt hàng mua cá chình bông về làm giống và nuôi thương phẩm. Bên cạnh đó còn đến tham quan học hỏi cách chăm sóc nuôi dưỡng như cách nuôi cá chình bông để giống và cách nuôi thương phẩm. Ông sự nói: trong quá trình trình nuôi nên giữ nguồn nước sạch, đảm bảo đủ hàm lượng oxy trong nước, thức ăn cá chình bông tuy đơn giản nhưng phải tươi, cần trộn thêm vitamin, men tiêu hóa và cho cá ăn vào buổi chiều mát, bởi vì qua tìm hiểu kinh nghiệm của ông Sự cá chình bông ưa bóng tối, sợ ánh sáng ban ngày chúng chui rúc vào đáy ao, ban đêm ra ngoài kiếm ăn chu kỳ sinh hoạt của giống cá này khác với các giống cá khác, thời gian cho cá ăn vào buổi tối từ 18 giờ đến 19 giờ hàng ngày.
Tuy nhiên, để nhân rộng mô hình nuôi cá chình bông cần có sự quan tâm của các cấp ngành chức năng trong việc hỗ trợ vốn vay và chuyển giao khoa học kỹ thuật tới các hộ nông dân, để từ đó mô hình nuôi cá chình bông được nhân rộng và góp phần đem lại hiệu quả kinh tế cho bà con nông dân. Bên cạnh đó hướng mở rộng vùng nuôi của ông Sự là nếu được chính quyền địa phương cho phép thì ông sẽ mở rộng mô hình này ngay trên ruộng của mình để làm thí điểm đối chứng xem thử khả năng phát triển của cá chình bông như thế nào.
Qua đó mô hình nuôi cá chình bông của ông Trần Luật Sự đang trở thành địa chỉ tin cậy để nhiều nông dân trong xã cũng như trong tỉnh và ngoài tỉnh đến thăm quan, học tập kinh nghiệm và mua con giống. Người chăn nuôi càng yên tâm hơn trong việc chọn nuôi cá chình bông khi nguồn cung không đủ đáp ứng nhu cầu thị trường với những thuận lợi đó mô hình nuôi cá chình bông theo phương pháp tập trung sẽ được ứng dụng rộng rãi, nhằm giải quyết công ăn việc làm, xóa đói giảm nghèo, tăng thu nhập cho người dân vùng nông thôn.
