– Tuy nhiên nghiên cứu trên mới chỉ giới hạn trên động vật, chưa được thử nghiệm trên con người.
– Theo Đông y, thì là có tính nóng, giúp quân bình và điều hoà khí âm dương, điều hoà thể trọng, giảm đau, giúp tiêu hóa và giúp sản phụ có nhiều sữa.
– Tinh dầu thì là được chưng cất chủ yếu từ hạt, được bán rộng rãi và được ưa chuộng dùng để xông hương, tạo ẩm, đặc biệt là pha vào nước để tắm, gội vì được cho rằng sẽ làm da và tóc mượt mà hơn…
Công dụng:
– Dùng để nấu canh cá, đặc biệt các loại cá có mùi tanh.
– Dùng thân, lá già, quả để làm gia vị muối dưa cải và một số sản phẩm đóng hộp (dưa leo, cà chua…) và phơi khô làm thuốc chữa lạnh bụng, đầy hơi, nôn mửa, bí tiểu tiện.
– Quả thì là có 3-4% tinh dầu dùng làm hương liệu cho chè và làm thuốc kích thích trung tiện, lợi sữa.
II- Kỹ thuật trồng:
1/ Giống gieo trồng: Hạt giống trước khi gieo nên phơi ngoài nắng nhẹ, để 1 đêm, hôm sau đem gieo, lượng giống trung bình cần 1,5kg để gieo cho 1000m2 đất, để gieo đều có thể ngâm nước vào hạt trong vài giờ, tẩm thêm tro, lấy tay vo đều cho hạt rời nhau rồi đem gieo. Thường gieo vãi đều trên luống, cũng có trường hợp lấy cào rạch hàng cách nhau 10 – 15 cm rồi gieo theo hàng, gieo xong rắc đất bột hay khỏa nhẹ để có 1 lớp đất mỏng phủ nhẹ lên hạt, sau đó phủ trấu, mạt cưa hay rơm rạ lên mặt rồi tưới nước cho đủ ẩm.
2/ Đất: Thì là có thể mọc khắp nơi ở nước ta, nhưng thường thích đất tươi xốp, ít bị chua và mặn. Thường làm đất để gieo thẳng hạt vào luống. Luống làm rộng khoảng 1,2 – 1,5 m, cao khoảng 20 – 30cm tùy chân đất, vì hạt thì là nhỏ, mọc yếu nên đất cần làm nhỏ, cào luống cho bằng, bón lót phân hữu cơ sinh học Better hoặc phân chuồng hoai mục trộn phân vào đất cho đều.
– Gieo vãi hoặc gieo theo hàng, hàng x hàng: 10-15cm
– Trồng để làm giống: 30 X 30cm
– Thời vụ: Tháng 9-10, có thể gieo trong vụ Đông xuân nhiều lứa. Sau khi thu hoạch xong thì trồng lại. Gieo đợt tháng 10 để làm giống.
– Chuẩn bị đất và cách trồng:
– Đất cần làm nhỏ, tơi xốp, ải. Lên luống rộng 1,2-1,5m; cao 20-30cm. bón lót phân hữu cơ sinh học Better HG01 15 kg cho 100 mét vuông đất hoặc 150 kg cho 1000 m2, trộn phân vào đất cho đều.
– Cào luống cho bằng phẳng, sau đó gieo hạt. Gieo hạt xong, rắc đất bột hoặc khoả nhẹ để có 1 lớp đất mỏng phủ lên hạt, sau đó phủ 1 lớp trấu rồi tưới ẩm đất.
III- Bón phân – Chăm sóc:
1- Bón phân:
– Khi thì là cao được 10 – 15 cm ta cần bón thúc phân: Dùng 0,5 kg phân Better NPK 16-12-8-11+TE hòa nước để tưới cho 100 m2 đất, có thể dùng nước bánh dầu ngâm tưới cho cây: 1 kg bánh dầu ngâm cho 100 m2. Ở miền Bắc nông dân có tập quán hoà nước tiểu đã hoai theo tỷ lệ một phần nước tiểu 10 phần nước tưới cho thì là thay phân, nhưng trước khi thu hoạch khoảng 15 ngày thì không tưới nước tiểu nữa vì tránh ô nhiễm. Rau thì là khi đủ phân thường có màu xanh đậm, lá xum xuê, nếu thấy lá có màu xanh nõn chuối chứng tỏ thì là thiếu phân, cần bón thúc để cây sinh trưởng tốt. Nhìn chung thì là ít bị sâu bệnh phá hại vì vậy bình thường không nên dùng thuốc sâu để phun xịt.
– Bón thúc cho thì là khi cây cao được 10-15cm.
– Hoà 5kg phân Better NPK 16-12-8-11+TE vào nước để tưới cho 1000m2 hoặc hoà nước tiểu theo tỷ lệ 1/10 với nước lã tưới cho thìa là thay phân hoá học.
2- Chăm sóc:
– Do thì là được gieo dày, và đất đã làm kỹ, tơi nên khi thì là mọc sẽ có điều kiện cạnh tranh với cỏ dại, do vậy ta chỉ cần nhổ bỏ những cây cỏ mọc chen ruộng thì là mà không cần dùng cuốc xưới xáo.
– Tưới nước: Tưới nước giữ ẩm cho cây trong thời gian đầu. Sau đó kết hợp với tưới phân thúc.
VI- Phòng trừ sâu bệnh:
– Thì là là cây gia vị nên ít bị sâu bệnh, hạn chế sử dụng thuốc hoá học.
V- Thu hoạch:
– Thông thường, nông dân trồng thì là để bán cây làm rau nấu canh hoặc chế biến gia vị, vì vậy thường thu hoạch trước lúc ra hoa. Do đó, nếu đất tốt, chăm sóc cẩn thận sau 2 tháng đã thu hoạch đem ăn hoặc bán. Nếu ruộng thì là dày có thể nhổ tỉa dần, hoặc hái lá, cắt cành non ăn dần. Nếu gặp bạn hàng có thể nhổ hết từng luống đem bán, cho đất nghỉ để trồng vụ khác hoặc cây khác. Thông thường 1000m2 có thể thu được 1 – 1,2 tấn (100 – 120 kg rau xanh trên 100 m2 đất).
– Thu hoạch bó theo từng bó nhỏ có thể rũ sạch đất hoặc rửa rễ cho sạch đem bán tùy theo tập quán của địa phương. Nấu canh cá, sốt cá, gỏi cá nếu có thì là sẽ trở thành món ăn rất ngon miệng
– Muốn để giống thì là, thường chọn luống đều cây, tỉa bớt cây đem bán, chừa khoảng cách cây cách cây 30 x 30 cm. Sau đó hoà phân Better NPK 16-12-8-11+TE bón thúc với liều lượng như lúc bón cây 15 – 20 ngày tuổi. Chú ý tưới nước đều cho đủ ẩm nhất là trong vụ khô để hoa trổ đều, hạt mẩy. Khi hạt đã chín, có thể nhổ cả cây đem vào sân phơi để nong nia hay tấm đệm. Vò hạt, rồi phơi lại vài nắng cho khô đều, sàng sảy sạch tạp chất, để nguội, cho vào chai lọ, đậy kín như bảo quản hạt rau mùi (ngò). Thường 1000m2 có thể thu được từ 30 – 50kg giống, hay 3 – 5 kg trên 100 m2 đất. Vì lượng giống thì là cần không nhiều, nên nếu nhu cầu gieo không lớn thì thường mỗi gia đình nông dân chỉ cần để giống 3 – 5 mét vuông là đủ, để không chiếm đất trồng trọt các cây khác.