Kinh nghiệm chăm sóc bò theo từng giai đoạn hiệu quả
1. NUÔI BÒ CÁI SINH SẢN
– Bò cái chửa: Thời kỳ đầu, trong mùa hè chủ yếu chăn nuôi bằng cỏ xanh chăn thả hoặc cỏ cắt, có bổ sung đá liếm. Trong mùa khô, ngoài thức ăn thô (rơm, cỏ khô, phụ phẩm,…) nên có 1/3 cỏ tươi trong khẩu phần.
Vào giai đoạn chửa cuốỉ, bổ sung 0,5 -1,0 kg thức ăn tinh (cám, gạo, ngô xay,…) và 20 – 30 g muối mỗi ngày.
– Bò cái nuôi con: Ngoài khẩu phần trên, nên bố sung quả tươi và thức ăn tinh để bò cái có đủ sữa nuôi con.
2. NUÔI BÊ SƠ SINH ĐẾN KHI CAI SỮA
– Sau khi đẻ 1 giờ, bê con phải được bú sữa đầu và bú mẹ trực tiếp ít nhất 4 – 5 lần/ngày, mỗi lần khoảng 1 lít. Cho bê bú từ từ, tránh tình trạng bê háu ăn, sữa tự rơi vào dạ cỏ gây lên men làm chướng bụng.
– Sau tuần tuổi đầu tiên tập cho bê ăn sớm thức ăn tinh, sau đó thêm cỏ khô ngon như cỏ Chỉ, cỏ Sao,…
– Kết hợp chăn thả và bổ sung thức ăn thô xanh tại chuồng, đặc biệt là vào mùa khô.
3. NUÔI BÊ SAU CAI SỮA ĐẾN 24 THÁNG TUỔI
3.1. Bò cái tơ làm giống
Chăn thả hàng ngày và bổ sung thức ăn thô xanh, thô khô tại chuồng. Bổ sung thức ăn tinh khoảng 0,5 -1,0 kg/con/ngày.
3.2. Bò cái, bò đực nuôi lấy thịt
Với bò lai Zê bu nuôi thịt 6-24 tháng tuổi, quy trình nuôi dưỡng được chia thành hai giai đoạn:
a. Giai đoạn nuôi lớn từ 6 đến 21 tháng tuổỉ (15 tháng nuôi)
– Từ khi cai sữa (6 tháng tuổi) đến 12 tháng tuổi: Trong thời kỳ này thức ăn thô xanh, thô khô vẫn là chủ yếu (chăn thả hoặc cho ăn tại chuồng), nhưng cần bồ sung thức ăn tinh để bò tăng trọng nhanh chuẩn bị cho giaỉ đoạn vỗ béo, Lượng thức ăn tinh hỗn hợp lúc đầu khoảng 0,5 kg/con/ngày sau tăng dần lên 1,0 kg/con/ngày rồi 1,5 kg/con/ngày.
– Từ 13 đến 21 tháng tuổi: Ngoài cỏ và các loạỉ thức ăn thô xanh cho ăn tự do, bổ sung thức ăn tinh cho bò thịt từ 1,5 – 2,0 kg/con/ngày.
b. Giai đoợn vỗ béo từ 22 tháng đến 24 tháng tuổi (3 tháng tuổi)
Trong 3 tháng vỗ béo, tháng đầu tỉên cho bò ăn thức ăn tinh 2,5 – 3,0 kg/con/ngày; tháng thứ hai và tháng thứ ba cho bò ăn 3,0 – 4,0 kg tinh hỗn hợp/con/ngày. Thức ăn thô xanh khoảng 25 – 30 kg/con/ngày.
*Chú ý:
– Trước khi vỗ béo, bò cần được tẩy giun sán và các ký sinh trùng ngoài da (tham khảo phần tẩy giun sán trước khi vỗ béo bò già ở phần dưới).
– Đối với tất cả các loại bò ở các giai đoợn phải cung cấp nước uống đầy đủ. Nước uống phải trong, sạch.
4. VỖ BÉO BÒ GIÀ, BÒ LOẠI THẢI
Bò già hoặc bò loại thải trước khi giết thịt nên được vổ béo tích cực trong một thời gian ngắn. Bò sẽ có hiện tượng “tăng trọng bù” với mức tăng trọng có thể đạt tới 800 -1.000 g/ngày, đặc biệt là tỷ lệ thịt xẻ và thịt lọc tăng cao hơn. Thời gian vỏ béo khoảng 60 – 90 ngày.
4.1. Chọn bò dùng để vỗ béo
Chọn những con bò trưởng thành gầy do thiếu dinh dưỡng, những bò già không còn khả năng sinh sản, cày kéo hoặc vắt sửa. Những con có bộ khung cơ thề càng lơn càng tốt.
4.2. Tẩy giun sán và ngoại ký sình trùng trước khi vổ béo
Tẩy các loại giun, sán, ve, ghẻ trước khi vồ béo bò là rất cần thiết để bò có thể sử dụng triệt để nguồn dinh dường ăn vào trong giai đoạn vỗ béo tích cực,
– Tẩy giun, sán:
+ Dùng Levamisol 7,5%, tiêm bắp hoặc tiêm dưới da với liều lượng 1 ml/20 kg khối lượng cơ thể.
+ Dùng Fasinex 900, liều lượng 01 viên/75 kg khối lượng cơ thể (thuốc uống), hoặc dùng Dertin B, liều lượng 01 viên 40 – 50 kg khối lượng cơ thê (gói vào nắm cỏ cho bò ăn).
– Diệt các ký sinh trùng ngoài da (ve, ruồi, rận, ghẻ,…) có thề dùng một số loại thuốc sau:
+ Pha 1,5 ml dung dịch Bayticol hoặc Ectomin với 2 lít nước và dùng giẻ, miếng xốp nhúng vào thuốc, bôi ngoài da trên cơ thể bò.
+ Asuntol: Pha 10 g thuốc với 8 -10 lít nước trong bình phun và phun cho bò.
4.3. Phối trộn thức ăn tinh vỗ béo bò
Công thức phối trộn thức ăn tinh (tính cho 100 kg):
| TT | Nguyên liệu thức ăn | Tỷ lệ nguyên liệu (%) | Khối lượng nguyên liệu (kg) |
| 1 | Bột sắn khô | 70 | 70 |
| 2 | Bột ngô | 10 | 10 |
| 3 | Khô dầu lạc | 6 | 6 |
| 4 | Bột cá mặn | 3 | 3 |
| 5 | Rỉ mật | 6 | 6 |
| 6 | Urê | 3 | 3 |
| 7 | Bột xương | 1 | 1 |
| 8 | Muối | 1 | 1 |
| Tổng cộng | 100% | 100% |
• Chú ý:
– Nguyên liệu dùng để phối trộn không cần nghiền kỹ, trừ ngô hạt.
– Cân chính xác lượng urê (3%) vì nếu urê vượt quá giới hạn đó có thể gây ngộ độc cho bò.
4.4. Phương pháp cho bò ăn
– Cách cho bò ăn: Tốt nhất là trộn thành hỗn hợp bao gồm thức ăn tinh và thô xanh chặt thái nhỏ: 5 kg cây mía hoặc cỏ Voi non chặt nhỏ trộn với 4 kg thức ăn tinh hỗn hợp theo công thức như trên.
– Chú ý:
+ Rơm để riêng nếu gia súc muốn ăn.
+ Cho bò uống nước tự do, nước uống phải sạch sẽ.
+ Nhốt bò tại chuồng, hạn chế vận động trong thời gian vỗ béo.
+ Định kỳ vệ sinh chuồng trại.
