Giới Thiệu Cây Húng Quế
– Cây quế hay còn gọi là húng chó, húng giối, rau é. Tên khoa học Ocimum basilic L. var. basiliccum. Thuộc họ Hoa môi Lamiaceae (Labiatae)
– Mô tả cây: cay thuộc thảo, sống hằng năm, thân nhẵn hay có lông, thường phân cành ngay từ dưới gốc, cao 50-60cm. Lá mọc đối có cuống, phiến lá hình thuôn dài, có thứ màu xanh lục, có thứ màu tím đen nhạt. Hoa nhỏ màu trắng hay hơi tím, mọc thành chùm đơn hay phân nhánh, với những hoa mọc thành vòng 5 đến 6 hoa một. Quả chứa hạt đen bóng, khi ngâm vào nước nó có chất nhầy màu trắng bao quanh
– Phân bố, thu hái và chế biến: người ta cho rằng cây này vốn nguồn gốc ở Ấn Độ và Trung Quốc, nhưng hiện nay được trồng ở nhiều nước nhiệt đới và ôn đới thuộc châu Á, châu Âu (như Pháp Đức các nước thuộc Liên Xô cũ, Ý Tây Ban Nha?) Tại những nước này thường trồng với mục đích như hái lá và toàn cây cất tinh dầu làm thuốc hay trong công nghiệp chất thơm. Ở nước ta, tại miền Bắc trước đây chỉ thấy trồng lá và ngọn làm gia vị. Từ năm 1975, tại một số tỉnh đã trồng trên qui mô lớn để cất tinh dầu húng quế trong công nghiệp chất thơm ở trong và ngoài nước. Ở miền Nam, ngoài mục đích làm gia vị như ở miền Bắc, người ta còn thu hoạch quả (gọi nhầm là hạt-Fructus Ocimi) để ăn cho mát và giải nhiệt gọi là hạt é. Để làm thuốc, người ta chỉ hái lá và ngọn có hoa (Herba Ocimi) phơi hay sấy khô. Để cất tinh dầu người ta hái toàn cây, cất tươi hay để hơi héo mới cất.
– Thành phần hoá học: Trong cây húng quế có từ 0,4 đến 0,8% tinh dầu. Tinh dầu màu vàng nhạt, thơm nhẹ dễ chịu.
– Công dụng và liều dùng: ở nước ta trước đây húng quế chỉ thấy được trồng làm gia vị. tại Miền Nam, ngoài công dụng làm gia vị người ta còn thu hoạch hạt để ăn cho mát, hơi có tác dụng chống táo bón: Cho từ 6 đến 12g hạt vào nước thường hay nước đường. Đợi cho chất nhầy nở ra rồi uống. Tại các nước khác người ta trồng húng quế chủ yếu làm nguồn cây cho nguyên liệu cất tinh dầu, hoặc lấy cây sắc uống chữa sốt, làm cho ra mồ hôi, chữa đau dạ dày, ăn uống không tiêu, thông tiểu lấy nước xúc miệng và ngậm chữa đau, sâu răng. Mỗi ngày uống từ 10 đến 25g dưới dạng thuốc sắc hay pha. Hạt có thể dùng đắp lên mắt đau đỏ. Từ năm 1975, tại miền Bắc một số tỉnh đã trồng húng quế với mục đích trồng cây cất tinh dầu dùng trong công nghiệp chất thơm trông nước và xuất khẩu
Ngoài ra còn bổ xung thêm 1 số thông tin về cây húng quế để bạn có thể hiểu biết thêm về loài cây này:
– Nguồn gốc: Người ta không rõ nguồn gốc. Ðược trồng và mọc tại các nước vùng ôn đới và trở nên hoang dại, là cây một năm.
– Chiều cao: Từ 20 ?” 60 cm, mọc thành bụi, bốc hương thơm.
– Hoa: Hoa có màu trắng hoặc hồng ?” tím
– Thời gian trổ hoa: Cây húng trổ hoa vào khoảng tháng 7 đến 9
– Nơi mọc: Những vùng có nhiều ánh nắng và ấm, ít gió.
– Gieo giống: Thông thường bằng hạt giống.
– Ðất trồng: Ðất sét trộn cát, có nhiều chất mùn
– Phân bón: Ít đòi hỏi phân, nên sử dụng phân xanh hay phân chuồng bón là tốt nhất
– Chăm sóc: Không cần chăm sóc nhiều, nên tưới với nước ấm (tại những vùng lạnh)
– Thâu hoạch: Có thể cắt làm hai giai đoạn, trước khi trổ hoa. Lá tươi có thể hái suốt mùa. Sau khi hái, húng sẽ hết thơm sau một thời gian ngắn.
– Công dụng: Trong ngành thuốc cây húng có tác dụng giảm đau, giảm cảm giác hồi hộp, nhức đầu hay ói mửa.
+) Ngoài ra còn làm người ta ăn ngon hơn. Một vài loại có khả năng xua đuổi côn trùng.
– Sử dụng: Ăn tươi hoặc hái và ngâm vào dầu ăn. Là loại rau gia vị không thể thiếu tại vùng Ðịa Trung Hải. Có thể dùng trong các món cà chua, phô mai, soup, rau, đậu trắng, thịt, xúc xích. Ðặc biệt cho các loại pate gan, hay ragouts.
+)Húng quế tại Việt Nam là một loại gia vị, lọai rau không thể thiếu được trong rất nhiều món, đặt biệt là món phở ở miền Nam Việt Nam.
+)Ở miền Bắc Việt Nam có một ngôi làng tên Láng chuyên trồng ra một lọai húng quế đặc biệt, cây chỉ cao 5 đến 7 phân, lá nhỏ như lá bạc hà, thân to bằng que tăm có màu tím đỏ, mùi thơm rất đặc biệt, bứt một lá nhỏ vò nát trên tay sẽ cho một mùi hương vừa nồng vừa day dứt rất khó tả. Cây húng chỉ trồng trên đất làng này mới cho mùi thơm như thế, nếu mang trồng sang vùng đất khác thì lại trở thành cây húng quế bình thường.+)Húng quế kèm theo vài lọai rau gia vị khác tạo thành một món salad mà người Việt dùng rất thường xuyên trong bữa cơm cũng như trong các món nước.
