Trong sinh sản nhân tạo cá, việc nuôi vỗ cá bố mẹ có ý nghĩa quyết định đến sự thành thục tuyến sinh dục cá, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả sinh sản.
Qua thời gian sản xuất giống cá chim trắng tại Trung tâm Khoa học kỹ thuật và sản xuất giống thủy sản Quảng Ninh, chúng tôi đã xây dựng và áp dụng kỹ thuật nuôi vỗ cá bố mẹ ở Trung tâm như sau:
1. Ðiều kiện ao nuôi vỗ:
– Vị trí ao: Chọn ao nuôi vỗ có nguồn nước chủ động, trong, sạch, gần khu vực bể đẻ để tiện quản lý, chăm sóc và vận chuyển cá.
– Chất lượng nước ao: Nước có hàm lượng oxy cao ≥ 4mg/l; pH dao động 6 – 7,5; độ trong 20 – 30cm; nước ao duy trì màu xanh nõn chuối.
– Diện tích ao nuôi: từ 1.500 – 2.500 m2.
2. Xử lý ao nuôi trước khi đưa cá bố mẹ vào nuôi vỗ
Phải tháo hoặc bơm cạn nước ao, bón vôi bột với lượng từ 7 – 12kg/100m2, sau 3 – 5 ngày tháo nước vào ao (nuớc phải được lọc qua lưới lọc thô).
3. Chọn cá bố mẹ đưa vào nuôi vỗ:
Chọn cá khỏe mạnh, có thân hình cân đối, màu sắc tươi sáng, không xây sát, không bệnh tật, không dị hình, có độ tuổi từ 36 tháng trở lên, có trọng lượng 3 – 5 kg, chiều dài thân 35 – 45 cm.
4. Thời gian nuôi vỗ:
Nuôi vỗ cá bố mẹ chính vụ kéo dài 50 – 60 ngày từ ngày 1/3 đến 30/4. Thời gian nuôi vỗ tái phát dục sau lần cho đẻ chính vụ (chọn những con đẻ róc cho vào nuôi vỗ tái phát), kéo dài 40 – 50 ngày.
5. Mật độ, tỷ lệ cá đực, cá cái đưa vào nuôi vỗ:
– Mật độ nuôi vỗ từ 20 – 25 con/1.000m2.
– Tỷ lệ cá đực : cá cái là 1,2 : 1.
6. Chăm sóc, quản lý ao nuôi vỗ:
– Chế độ cho ăn: Trong thời gian nuôi vỗ cho ăn thức ăn phối chế theo công thức: khô dầu lạc: 23%, bột cá nhạt: 30%, bột đậu tương: 20%, cám ngô:5%, cám gạo: 5%, muối ăn + các chất khoáng: 2%, nhộng tằm hoặc ốc sên: 15%.
– Cho cá ăn thêm bột mỳ trộn thành từng nắm để hạn chế thức ăn tan trong nước.
– Lượng thức ăn tinh cho ăn từ 5 – 6% trọng lượng thân cá/ngày. Ngoài ra, còn cho cá ăn thêm mầm mạch, rau xanh với lượng 1 – 2% trọng lượng thân cá/ngày.
7. Công tác quản lý ao nuôi vỗ:
– Thường xuyên theo dõi màu nước để điều chỉnh chất lượng nước trong ao.
Màu nước trong ao tốt nhất là màu xanh nõn chuối. Ðể duy trì màu nước này, có thể dùng phân chuồng ủ mục bón từ 15 – 20 kg/15 ngày/lần, phân xanh 30 – 40kg/15 ngày/lần, kết hợp bón phân vô cơ.
– Chế độ sục nước: Ðây là một yếu tố kích thích tuyến sinh dục của cá phát triển. Trong thời gian đầu nuôi vỗ cứ 3 – 5 ngày sục nước một lần, mỗi lần sục 2 – 3 giờ.
Theo dõi tuyến sinh dục của cá phát triển đến giai đoạn 4, mỗi ngày sục nước 2 lần vào buổi sáng và buổi chiều, mỗi lần sục 2 – 3 giờ.
Trong quá trình nuôi vỗ cá chim trắng phải thường xuyên kiểm tra tình hình sử dụng thức ăn của cá, môi trường ao nuôi, cũng như sức khỏe của cá.
Khi tuyến sinh dục của cá ở giai đoạn 4, chuyển sang giai đoạn 5, tiến hành cho cá sinh sản.