Biện Pháp Cải Tạo Vườn Xoài Năng Suất Thấp Ở Miền Trung

Tình trạng xoài trồng đã quá chu kỳ sinh trưởng nhưng không cho quả, hoặc cho năng suất thấp đang trở thành vấn đề thời sự ở nhiều địa phương miền Trung hiện nay.

Tại huyện An Lão – Bình Định mới đây, nông dân đã chặt đốn hàng trăm cây xoài không thương tiếc. Có nhiều nguyên nhân tác động, nhưng trong đó có 2 nguyên nhân cơ bản được Trung tâm Nghiên cứu nông nghiệp Duyên hải (NCNNDH) Nam Trung bộ xác định: Giống và kỹ thuật canh tác chưa đáp ứng.

Theo đó, TT đã chọn vườn xoài cát Hòa Lộc trồng được 6 năm tuổi tại xã Cát Hiệp, huyện Phù Cát (Bình Định) để trình diễn mô hình xử lý khắc phục. Sử dụng các chất ức chế sinh trưởng để kích thích – biện pháp kỹ thuật tác động thứ nhất: Được tiến hành theo 4 công thức thí nghiệm, phun thành 3 đợt, mỗi đợt cách nhau 10 ngày.

Kết quả cho thấy, khi xử lý KClO3­ thì tỷ lệ chồi ra hoa đạt 22,0%, trong khi đối chứng chỉ có 0,7%; đặc biệt là xử lý Pacloputazol tỷ lệ chồi đạt tới 28,0%, tỷ lệ chồi hữu hiệu đạt 12,1% – 22,1%, cao hơn đối chứng từ 11,6 – 21,6%; theo đó năng suất thu hoạch đạt từ 60,1 – 78,2 quả/ cây, cao hơn từ 57,2 – 75,3 quả/ cây, nhưng trọng lượng vẫn đạt bình quân 500 gam/quả (nếu quy đổi trên đơn vị ha thì năng suất vườn xoài sau khi tác động các chất kích thích đã làm thay đổi năng suất từ 290 kg/ ha lên hơn 6 tấn/ ha, thậm chí đạt tới gần 8 tấn/ ha – đối với Pacloputazol).

Biện pháp thứ hai: Sử dụng phương pháp ghép chồi ở cành cấp 3 hoặc cấp 4 để thay thế giống cũ bằng các giống mới (được TT bình tuyển trước đó: GL1, GL2, Ấn Độ lai, đá trắng, HV1, XDH1 và XDH3). Sau 21 tháng cho thấy, tỷ lệ chồi ra hoa hữu hiệu ở các công thức thí nghiệm đều vượt xa so với giống xoài cũ (không ghép cải tạo) từ 19,5% – 41,7%; trong đó xoài ghép Ấn Độ lai có tới 59% chồi hữu hiệu/ 78,3% chồi ra hoa.

Theo đó, năng suất thu hoạch cũng cao hơn nhiều lần: Ấn Độ lai 118,1 quả/ cây, (khối lượng 700 gam/ quả), tương đương quy đổi 16.534 kg/ ha; kế đến là giống HV1: 104,5 quả/ cây (600 gam/ quả), 12.540 kg/ ha … trong khi xoài cát không ghép cải tạo đối chứng chỉ có 2,9 quả/ cây (500 gam/ quả), năng suất đạt 290 kg/ ha, thấp hơn từ 12,0 – 16,0 tấn/ ha.

Như vậy, từ kết quả nghiên cứu bước đầu của Trung tâm NCNNDH Nam Trung bộ, có thể rút ra được kết luận hết sức có ý nghĩa: Đối với vườn xoài năng suất thấp, nông dân có thể cải tạo lại theo 2 biện pháp kỹ thuật tác động nói trên mà không phải chặt bỏ lãng phí. Được biết hiện các tỉnh trong vùng Duyên hải MT có tới gần 50% diện tích xoài đã trồng nhưng cho năng suất thấp, phổ biến bình quân từ 3 –3,6 tấn/ ha.