Trái Sapoche (Hồng Xiêm) – Phần 3
Một số nghiên cứu về Sapôchê :
Hoạt tính sinh học của các Polyphenols trong quả sapôchê:
Dịch chiết từ quả sapôchê bằng methanol có chứa một số chất chống oxy-hóa loại polyphenol, trong đó có Methyl 4-O-galloylchlorogenate (1); 4-O-galloylchlorogenic acid (2); methyl chlorogenate (3); dihydromyricetin (4); quercitrin (5); myricitrin (6); (+)-catechin (7); (-)-epicatechin (8); -gallocatechin (9) và gallic acid (10).
Trong số 10 chât polyphenol này: chất (1) có hoạt tính kháng oxy-hóa mạnh nhất và diệt được tế bào ung thư ruột già (nơi người) giòng HCT-116 và SW-480 (liều IC50= 190 và 160 microM.
Hợp chất (2) cũng có hoạt tính kháng oxy-hóa tốt.
(Journal of Natural Products Số 66-2003).
Hoạt tính ngừa ung thư ruột già của Zapotin:
Zapotin hay 5,6,2′,6′-tetramethoxyflavone, trích được từ quả sapochê có hoạt tính diệt các tế bào ung thư ruột già giòng SW480, SW620 và HT-29
Zapotin có khả năng tạo hiệu ứng apoptosis trên tất cà các giòng tế bào ung thư ruột già và có thể ngăn ngừa sự mất hexosaminidase nơi ruột của chuột bị gây ung thư.
Zapotin có tiềm năng được dùng làm chất ngừa và chống ung thư, đặc biệt là ung thư ruột già (Nutrition and Cancer Số 57-2007)
Một số phương thức sử dụng:
Gỗ thân cây: Gỗ thân sapôchê thuộc loại gỗ cứng, bền; gỗ đã được dùng để xây cất các đền thờ cũa thổ dân Maya và khi các nhà khảo cổ tìm ra các đền thờ cổ thì gỗ vẫn còn nguyên vẹn.
Gỗ sapôchê còn được dùng làm đà đường rày xe lửa, ván lót sàn nhà, cán dụng cụ..
Gỗ nơi tâm, màu hồng đỏ rất được ưa chuộng để làm cánh cung, giường ghế, bàn tủ và tủ nhà bếp (nhưng mạt cưa gây khó chịu cho mũi).
Vỏ cành hay vỏ thân: Tại Phillipines: vỏ thân chứa nhiều tannin được ngư phủ dùng nhuộm màu buồm ghe tàu và lưới đánh cá.
Y-dược dân gian:
Y dược dân gian tại nhiều quốc gia sử dụng một số bộ phận của cây để làm thuốc:
– Quả xanh, do chứa nhiều tannin, nên được nấu chín hay sắc, lấy nước sắc uống đề trị tiêu chảy.
Quả xanh và hoa được sắc để dùng trị bệnh phổi.
– Lá vàng, già sắc, lấy nước uống trị ho, cảm lạnh và tiêu chảy.
– Nước sắc vỏ cây dùng trị cảm sốt, trị kiết lỵ và tiêu chảy.
– Hạt giã nát được xem có tác dụng lợi tiểu, có thể giúp tống xuất sạn thận (?), đắp vào vết thương để trị vết cắn do côn trùng độc.
Tại vùng Yucatan, nước sắc hạt được dùng làm thuốc gây giảm đau và giúp thoát mồ hôi.
– Cũng tại Yucatan: lá Sapôchê và lá su-su (Chayote) được sắc và uống hàng ngày để giúp hạ huyết áp.
– Tại Việt Nam: Quả sapôchê chín được xem là có vị ngọt, tình mát có tác dụng bổ dưỡng, sinh tân dịch, giải khát và nhuận tràng: Để trị táo bón, ăn mỗi lần 3-5 quả.
Quả xanh có vị chát, tính bình dùng trị tiêu chảy, làm săn da.
Hạt có tính lợi tiểu và hạ sốt.
