(Vĩnh Long)
Ngoài đậu nành, rau cải các loại, dưa gang là cây màu được trồng nhiều trên đất ruộng ở xã Thanh Đức (huyện Long Hồ) trong những năm gần đây. Năm nay là năm thứ bảy, loại cây này “bén rể” ở đây.
+ Ổn định vùng sản xuất: vào cuối 4/2009, những ruộng dưa gang xanh rờn dọc hai bờ rạch ngọn Cái Sơn Lớn và rạch Bùng Binh đã được trên 2 tháng tuổi. Anh Phạm Văn Thuận ở ấp Thanh Hưng cho biết: “Năm nay là năm thứ 7 anh trồng 5 công dưa gang trên đất ruộng vụ Xuân Hè thay cho vụ lúa Hè Thu. Đây là loại dưa dùng làm dưa mắm chớ không để trái to, chín dùng ăn trái chín như dưa gang ở miệt Trà Vinh. Người đầu tiên chỉ cho anh trồng cây này là ông Hai Thu ở ấp Long Hưng (xã Thanh Đức) gần ấp của anh, rồi năm sau anh chỉ lại cho hai hộ kế bên trồng thêm 8 công nữa. Từ năm 2004, ở ấp Thanh Hưng có tổng cộng 10 hộ trồng khoảng 40 công dưa và ổn định luôn đến năm nay. Các ấp Long Hưng, Thanh Sơn và Cái Sơn Lớn cũng trồng nhiều dưa gang, khoảng 50 công. Dưa gang ở đây mỗi năm chỉ trồng một vụ, mỗi vụ cho năng suất từ 3-4,5 tấn/công, giá bán từ 900-950 đ/kg, đem lại cho người trồng từ 3-4 triệu đồng/công, trừ chi phí còn lợi nhuận từ 1,5-2 triệu đồng/công”.
+ Dưa gang dễ trồng: Anh Thuận còn cho biết, Dưa gang dễ trồng, cách trồng, chăm sóc giống như dưa leo, ít bị sâu bệnh gây hại, lúc cây nhỏ thường bị dế ăn cây non, khi cây lớn thường bị sâu ăn lá, dùng thuốc hóa học thông thường có thể trị được. Dưa chịu phân chứa nhiều đạm, lân hơn là phân Kali. Ngược lại, dưa không chịu úng, líp dưa phải thoát nước tốt. Vụ dưa trúng thất phụ thuộc nhiều vào thời tiết. Năm nào có mưa trái mùa nhiều thì coi như thất (năng suất cao lắm chỉ đạt 3 tấn/công). Nông dân thường chọn trái dưa giống ở vụ trước để làm giống. Sau khi cắt lúa Đông Xuân, nông dân xới đất (hoặc trồng chay không xới), phơi khô phủ rơm, 2 ngày sau khoét lỗ vô hạt giống lấp tro trấu lên mặt lỗ, tưới nước và 2 ngày sau đó là lên cây con. Mỗi lỗ vô từ 2-3 hạt giống. Khoảng cách trồng: lỗ cách lỗ từ 0,7-1m, hàng cách hàng từ 2,6-3m. Mỗi lỗ lên 1 bụi gồm 2-3 dây dưa, cứ 4 hàng xẻ một rãnh thoát nước. 35 ngày sau khi gieo hạt là thu hoạch trái lần lần (1 ngày hái, 1 ngày nghỉ) đến 40 ngày sau đó dưa mới tàn. Khi thu hoạch, người ta lựa trái dưa to cỡ cổ tay hoặc bắp tay, không quá già cũng không quá non.
+…cũng dễ bán: Những hộ trồng dưa ở đây đều được chủ vựa dưa ở Phường 5, thị xã Vĩnh Long (nay là TP Vĩnh Long) ký hợp đồng mua trước, dưa hái bao nhiêu chở tới vựa là tiêu thụ bấy nhiêu, không kể kích cỡ (trừ trái dưa già, dưa chín không làm dưa mắm được), không phải bán lẻ ở các chợ như dưa hấu, dưa leo. Năm ngoái, chủ vựa ký hợp đồng mua 900 đ/kg, 5 công của anh bán được 15 triệu đồng, trừ chi phí còn lãi 10 triệu. Năm nay, giá hợp đồng tăng thêm 50 đ/kg. Mặc dù thu nhập không cao lắm nhưng trồng dưa gang trên đất ruộng đã giúp nông dân quê anh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, sản xuất được 2 vụ lúa-1 vụ màu trong năm (có hộ trồng 2 vụ màu), giảm nhiều chi phí, nhân công thay vì canh tác lúa Hè Thu vì ruộng nơi đây là ruộng gò cao, khó sản xuất.