Cây mướp đắng là loài thực vật có kỹ thuật trồng không phức tạp, là một món ăn giải nhiệt và bổ dưỡng cho mùa hè nên được trồng ở nhiều nơi.
Mướp đắng có kỹ thuật trồng cây khá đơn giản
Mướp đắng (tên Hán Việt: khổ qua được dùng thông dụng ở miền Nam Việt Nam, tên khoa học: Momordica charantia) có kỹ thuật trồng cây khá đơn giản. Đây cũng là một loài cây leo mọc ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, thuộc họ Bầu bí, có quả ăn được, thuộc loại đắng nhất trong các loại rau quả.
Mướp đắng là cây bản địa của vùng nhiệt đới nhưng không rõ có nguồn gốc ở nước nào. Loài thực vật này được trồng rộng rãi ở Ấn Độ, Pakistan, Nam Phi, Đông Nam Á, Trung Quốc, châu Phi và vùng Caribe.
Kỹ thuật trồng cây
Cây mướp đắng nên được gieo từ đầu tháng 3 đến tháng 9, thu hoạch từ tháng 5 – 12. Nếu người trồng gieo càng muộn, năng suất sẽ giảm và sâu bệnh hại tăng lên. Đất trồng nên chọn loại đất thịt nhẹ, đất cát pha, tơi xốp, mặt ruộng bằng phẳng, dễ tưới và thoát nước, có độ pH từ 5.5 – 6.5. Đất trồng phải xa khu công nghiệp, nghĩa trang, bệnh viện, nguồn nước thải, cách đường quốc lộ 100m.
Chỉ cần chú ý tới một số kỹ thuật trồng cây cơ bản là người dân có thể trồng cho mình giàn mướp đắng phục vụ gia đình
Đất nên được cày bừa kỹ, làm sạch cỏ trước khi gieo. Luống cần có chiều cao 1,3 – 1,4m, mặt luống rộng 1,0 – 1,1m, cao 30cm. Khoảng cách giữa các cây là 75 – 80cm x 25 cm/1 cây, mật độ: 5 – 5,7 vạn cây/ha. Ngoài ra, cây mướp đắng cần phải làm giàn, tiến hành cắm giàn khi cây cao 25 – 30 cm.
Người trồng tuyệt đối không được dùng phân chuồng tươi, phân bắc tươi và nước phân tươi để bón hoặc tưới. Liều lượng bón lót 15 – 20 tấn/ha (550 – 740 kg/sào), người dân cũng có thể dùng phân hữu cơ sinh học hoặc phân rác chế biến thay thế phân chuồng với lượng bằng 1/3 lượng phân chuồng.
Món mướp đắng xào trứng là thức ăn bổ dưỡng cho nhiều người
Liều lượng và phương pháp bón phân hoá học cho bón thúc có 4 lần: Lần 1 là khi cây có 4 – 5 lá thật, lần 2: bắt đầu nở hoa, lần 3: thu quả đợt 1, lần 4: thu quả đợt 3. Bà con có thể dùng nitrat amôn, sulfat amôn thay cho urê, cloruakali thay cho kali sunphat hoặc các dạng phân hỗn hợp, phức hợp NPK để bón với liều nguyên chất tương ứng.
Người dân chỉ thu hoạch quả sau khi bón đạm ít nhất 10 ngày. Bà con phải dùng nguồn nước tưới sạch (nước sông, giếng khoan) không dùng nguồn nước thải (bệnh viện, sinh hoạt…) chưa qua xử lý để tưới cho cây và cần giữ độ ẩm đất 80-85% vào các đợt hoa cái nở rộ.
Phòng trừ sâu bệnh
Với giòi đục quả (Zeugodacus caudatus) người dân phải chú ý phòng trừ sớm khi ruồi mới đẻ trứng, thường sâu phát triển vào giai đoạn quả mới đậu hoặc còn non. Các loại thuốc có thể dùng là Sherpa 20 EC, Sumicidin 10 EC, Cyperan 25 EC. Thời gian cách ly tối thiểu 7 ngày.
Canh mướp đắng nấu chả cá là món ăn giải nhiệt hữu hiệu cho mùa hè
Sâu xanh (Hilecoverpa armigera) là loại sâu hại hoa và quả ở tất cả các thời kỳ. Bà con có thể phòng trừ bằng các loại thuốc: Cyperan 25 EC, Mimic 20F, Sherpa 20EC. Giòi đục lá (Liriảomyza sp.) làm trắng lá, ảnh hưởng lớn tới sinh trưởng của cây. Người dân có thể phòng trừ bằng các thuốc: Baythroid 50EC, Confidor 100SL, Ofatox 400 EC.
Bệnh phấn trắng hại chủ yếu trên lá, người trồng cần phòng trừ sớm bằng các thuốc như: Anvil 5SC, Score 250EC, Bayfidan 25EC. Thời gian cách ly tối thiểu 10 ngày và khi sử dụng thuốc, bà con nông dân đều phải tuân theo hướng dẫn trên nhãn bao bì của từng loại thuốc.
Sau khi gieo 48-50 ngày (giống địa phương) và 45-50 ngày (giống nhập nội) cây sẽ cho thu quả (sau khi thụ phấn khoảng 7-10 ngày). Bà con cần chú ý thu đúng thời kỳ chín thương phẩm để đạt cả năng suất và chất lượng, tỉa bỏ quả bị sâu hại và quả nhỏ trong quá trình chăm sóc.