Sâu đục ngọn xoài có tên khoa học Chlumetia transversa họ Noctuidae thuộc bộ Lepidoptera. Bướm trưởng thành có màu nâu, chiều dài sãi cánh 17-18 mm, chúng đẻ trứng trên chồi mới ra lá non hay chùm bông hoặc trên lá.
Sau khi nở, sâu non đục vào trong ngọn chồi non hay bông xoài, làm các chồi, bông bị hại héo khô, không cho trái được và hư thối cả ngọn. Nếu sâu tấn công trên nhiều chùm bông hay ngọn xoài sẽ làm cho cây suy kiệt, tạo điều kiện cho các loại nấm bệnh tấn công, sẽ làm bông bị rụng, ngọn hư hàng loạt, xoài không cho trái và có thể dẫn đến chết cây.
Ngoài sâu đục ngọn, cây xoài còn có thể bị rầy bông xoài tấn công gây hại nghiêm trọng. Rầy bông xoài có tên khoa học Idioscopus nitidulus (họ Cicadellidae, bộ Hemiptera) có kích thước khá nhỏ, khoảng 4 mm, cánh màu nâu với một băng trắng nằm ngang phần tiếp giáp với ngực.
Rầy trưởng thành đẻ trứng rải rác trong lá non, chồi non hoặc cánh hoa rồi chích hút làm lá bị cong, quăn, rìa lá khô, hoa bị khô, trái non không phát triển và rụng. Ngoài ra, rầy còn thải phân lỏng có chứa dịch đường thu hút nấm bồ hống phát triển sẽ làm đen cuống hoa và ảnh hưởng giá trị thương phẩm của trái.
Muốn cho xoài ra hoa kết trái tốt và đạt năng suất chất lượng ngon, thì ngoài việc chăm sóc bón phân, cắt tỉa, tưới nước thông thường… vấn đề bảo vệ ngọn xoài cho đủ lá và lá đủ tuổi già để có thể ra hoa, đậu trái là cực kỳ quan trọng và phải quan tâm thường xuyên suốt mùa sau khi thu hái trái.
Để bảo vệ ngọn xoài và phòng chống hai đối tượng gây hại nặng này, các chủ vườn cần tiến hành như sau:
– Cắt tỉa và gom tập trung lại những cành nhánh bị nhiễm sâu bệnh héo rủ hay chết khô rồi dùng lửa tiêu hủy, phát dọn vệ sinh vườn xoài cho thông thoáng, kết hợp vun xới gốc, bón phân, tưới và điều tiết nước… theo đúng kỹ thuật.
– Phun thuốc phòng trừ định kỳ, đặc biệt phun tập trung vào ngọn non khi xoài ra lá non, ra hoa được 7-10 ngày (khi kích cỡ lá đạt 2/3 lá thật). Chú ý chọn các loại thuốc đặc hiệu, ít độc hại để không diệt các loài thiên địch.
– Nên thả kiến vàng để chúng giúp diệt sâu, rầy bảo vệ vườn xoài.
– Sau mỗi vụ thu hoạch trái xong phải cắt tỉa bỏ bớt cành, nhánh vô hiệu, dọn vệ sinh tàn lá xoài để tạo thông thoáng, phá nơi trú ẩn của sâu rầy, diệt mầm nấm bệnh và quan trọng hơn là kích thích xoài ra cành lá mới để được “trẻ hóa” cho vụ sau xoài ra hoa, trái tốt hơn.
Quan tâm chăm sóc tàng lá vườn xoài, thường xuyên cắt tỉa, dọn vệ sinh cho thông thoáng và bảo vệ tốt chồi hoa, ngọn non là yếu tố quan trọng giúp xoài cho năng suất cao, chất lượng trái ngon./.