Một lá gan ngan thông thường có khối lượng 1 – 2 gam. Thế nhưng 1 lá gan ngan của gia đình ông Ngô Văn Thuấn lại có trọng lượng từ 5 – 8 lạng. Điều kỳ lạ này không phải là ngẫu nhiên mà là kết quả có từ một mục đích chăn nuôi rõ ràng. Và với mô hình mới lạ này, mỗi năm ông đạt lợi nhuận hàng trăm triệu đồng.
Vậy tại sao gan ngan của ông Thuấn to được như vậy, tại sao nó lại được bán với giá cao ngất ngưởng? nó dùng để làm gì? Và vì đâu ông Thuấn lại nảy sinh ra ý định nuôi ngan lấy gan– việc mà trước giờ vẫn còn xa lạ với rất nhiều người nông dân?
Bắt đầu với nuôi ngan sinh sản
Năm 2004, ông nhập mua ngan từ Trung tâm Vịt Đại Xuyên. Lúc bấy giờ, ông nhập ngan về nuôi cũng chỉ với mục đích là để sinh sản bán giống và bán ngan thịt thương phẩm.
Nhưng ngan mới đẻ được 2 tháng thì dịch cúm xuất hiện ở xã Xuân Khê, Lý Nhân, Hà Nam. Toàn bộ đàn ngan 700 con của ông buộc phải tiêu hủy.
“Gia đình bỏ ra 100 triệu để mua giống. Khi dịch cúm xuất hiện thì tiêu hủy toàn bộ, tính ra là mất 77 triệu đồng. Vì khi ngan đẻ được 2 tháng thì gia đình đã thu lãi được 23 triệu rồi.”- ông Thuấn kể lại.
Tuy đã mất trắng cả đàn ngan 700 con, thế nhưng ông Thuấn nhẩm tính, chỉ sau hai tháng ngan đẻ mà ông đã thu về gần 23 triệu đồng, thì thực sự việc nuôi ngan sinh sản rất có tiềm năng phát triển.
Bởi vậy, thất bại lần này không làm ông nản chí. Ông vẫn tiếp tục mua ngan giống, nuôi lứa thứ hai. Quyết tâm là vậy nhưng có lẽ “người tính không bằng trời tính”. Năm sau và năm sau nữa, số vốn đầu tư tiếp tục nuôi ngan của ông Thuấn đều bị mất trắng bởi dịch cúm gia cầm lặp lại như năm đầu tiên.
3 năm liên tục đầu tư nuôi ngan. 3 năm liên tục ngan đều bị dịch cúm và phải tiêu hủy. Số tiền mà gia đình ông thua lỗ lên đến hàng trăm triệu đồng.
Trước tình cảnh của gia đình, sự tự tin ban đầu về hiệu quả của việc nuôi ngan sinh sản cũng không còn đủ thúc đẩy ông Thuấn tiếp tục nuôi ngan. “Sau 3 năm thua lỗ, gia đình gần như hết kinh phí. Vì thế vợ chồng tôi quyết định là không đi theo con đường nuôi ngan đẻ nữa.”
Gan ngan- Món ăn yêu thích của người Pháp
Nhưng có một sự kiện xảy ra đã đưa ông Thuấn quay trở lại với nghề nuôi ngan.
Năm 2006, sau chuyến công tác tại Pháp, được thăm quan mô hình nuôi ngan lấy gan của người Pháp, ông Ngô Văn Vĩnh trở về nước và có cuộc nói chuyện với ông Thuấn.
Khi nghe anh trai mình, đồng thời là cán bộ của Trung tâm Vịt Đại Xuyên giới thiệu và động viên làm, ông Thuấn đã mạnh dạn bắt tay vào làm một mô hình nuôi ngan hoàn toàn mới, đó là nuôi ngan lấy gan nhằm xuất khẩu và cung cấp cho thực khách người Pháp ở Việt Nam.
“Lá ngan của đàn ngan tôi bán cho các nước phương Tây, chủ yếu là Pháp, Đức. Người ta rất ưa chuộng món này, bởi vì nó rất giàu vitamin, đạm, axit béo không no.”- Ông Thuấn chia sẻ.
Thụ tinh nhân tạo cho ngan
Ông Thuấn nuôi hai con ngan Pháp đực với mục đích chuyên để lấy tinh. Thông thường, cứ ba ngày một lần, ông Thuấn lại ghép đôi và hứng tinh thủ công. Sau đó, tinh sẽ được cho vào dụng cụ chuyên dụng là súng bắn tinh và bắn vào cho con cái. Điều đặc biệt là tất cả con cái sinh sản đều là giống vịt bơ bởi theo ông con lai giữa ngan Pháp và vịt bơ sẽ cho chất lượng và năng suất gan cao nhất.
Với cách phối giống này mà gia đình ông đã giảm được đáng kể chi phí mua ngan giống và luôn chủ động về nguồn giống trong gia đình.“Khi nhà tự sản xuất giống, so với việc phải đi đặt giống ở trung tâm thì cứ 100 con, gia đình tiết kiệm được khoảng 1 triệu 2 đến 1 triệu rưỡi.”- Ông Thuấn nói.
Tuy nhiên, việc chủ động thụ tinh nhân tạo nhằm lai tạo ra một loại ngan cho gan chất lượng cao chưa phải là tất cả. Để thu được những lá gan ngan có trọng lượng lên tới 700-800g, ông Thuấn còn có một bí quyết đặc biệt nữa, đó là nhồi ngan.
Bí quyết nhồi gan
Ban đầu, ngan được ông Thuấn nhồi ngoài trời. Tuy nhiên sau khi nhồi, ông nhận thấy ngan há mỏ và ngóc cổ lên để thở, sờ vào thân thì thấy rất nóng, 2 – 3 giờ đồng hồ sau thì lăn ra chết.
Xác định nguyên nhân do nhiệt độ ở ngoài trời vào mùa hè quá cao, ông Thuấn đã thiết kết căn phòng có điều hòa nhằm bảo đảm nhiệt độ trong phòng luôn giữ ở mức 16 độ C, thích hợp cho việc nhồi ngan.
Thức ăn đề ngồi ngan là ngô đã luộc chín và Vitamin chuyên dụng cho ngan lấy gan được nhập từ Pháp. Việc nhồi ngô và Vitamin cho ngan nhằm kích thích lá gan trong cơ thể ngan có trọng lượng gấp 4 – 5 lần so với các lá gan của ngan được nuôi thông thường. Tỷ lệ ngô và Vitamin đều được dùng theo một công thức cụ thể mà Trung tâm nghiên cứu vịt Đại Xuyên đưa ra. Mỗi một con ngan sẽ được nhồi 300g ngô và 2g Vitamin.
Vào năm 2010, sản phẩm gan ngan của ông Thuấn đã được Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia chứng nhận là sản phẩm sạch. Phiếu chứng nhận này đã khẳng định sản phẩm gan ngan của gia đình ông hoàn toàn không có dư lượng kháng sinh và an toàn với người tiêu dùng.
Điều này đã tạo được niềm tin tưởng của khách hàng. Cũng vì thế mà trong một hai năm trở lại đây, ông liên tục nhận đươc các đơn đặt gan với số lượng lớn. “Có nhiều hợp đồng rất lớn nhưng gia đình không có đủ khả năng tiếp nhận. Như vừa rồi, tôi có 1 cái hợp đồng tương ứng với 5 tấn gan/1 năm nhưng không dám nhận. Mặc dù lãi suất cao nhưng gia đình đành chịu, chỉ dám nhận những hợp đồng 300 kg một”.- Ông Thuần nói.
Qua nhiều năm vất vả, chật vật với nghề nuôi ngan, ông Thuấn đã chọn cho mình một lối đi riêng, táo bạo để đi đến thành công. “Bây giờ nuôi thành công được như thế này, coi như quyết định của mình rất xứng đáng. Tôi thấy rất phấn khởi.”- ông Thuấn nói trong niềm vui.
Những năm gần đây, gia đình ông Thuấn thường xuyên đón tiếp những vị khách lạ. Họ đến tham quan mô hình của ông để học hỏi cách nuôi ngan lấy gan.
“Tôi thì tôi ở cách đây khá xa, nhưng tôi nghe tiếng của anh Thuấn là nuôi ngan để lấy gan để mà xuất khẩu thì cũng đã từ lâu rồi. Hôm nay tôi mới xuống tận nơi để tôi xem đàn ngan của anh ấy như thế nào. Một con ngan trông bình thường thì không hiểu chăm sóc như thế nào mà cái lá gan nó lại to thế.”- Anh Trần Mạnh Nam, xã Đức Lý, Lý Nhân, Hà Nam nói.
Và tất cả đều được ông giới thiệu và hướng dẫn nhiệt tình. Vì ông hiểu nhu cầu đầu ra cho loại thực phẩm này là rất lớn, và mô hình này hoàn toàn có thể mang lại lợi nhuận cao cho những người nông dân như ông.
Là người đầu tiên nuôi ngan lấy gan ở Việt Nam nhưng thay vì giữ kín những bí quyết chăn nuôi của mình, ông Thuấn lại sẵn sàng chia sẻ những bí quyết đó cho bất kỳ ai có mong muốn làm giàu theo cách của mình. Bởi ông luôn hi vọng những người nông dân khác cũng có thể học tập và áp dụng cách làm này của ông để vươn lên làm giàu.