Để nâng cao tỷ lệ chuyển đổi giới tính ở cá rô phi bằng phương pháp hormon, cần một số biện pháp sau:
1. Chọn và nuôi vỗ cá bố mẹ rô phi:
-Nuôi vỗ cá bố mẹ đạt chất lượng cao sẽ thành thục tốt, hệ số thành thục và sức sinh sản cao (có nhiều trứng), tỷ lệ nở cao, cá sau khi nở phát triển nhanh và đồng đều.
-Tuổi cá 1 – 2 năm, khối lượng 150 – 300g/con trở lên.
-Tỷ lệ đực cái: 1/2 – 1/3. Cá cái có 3 lỗ ở bụng (lỗ niệu, lỗ sinh dục và lỗ hậu môn); cá đực 2 lỗ (lỗ niệu sinh dục và lỗ hậu môn).
-Dụng cụ: Giai có mắt lưới cỡ 1mm. Một giai thả cá đực, 2 – 3 giai thả cá cái. Giai lớn hay nhỏ tuỳ thuộc vào quy mô sản xuất của từng đơn vị.
-Cũng có thể nuôi vỗ cá bố mẹ trong các ao, bể xây cỡ nhỏ và nhớ nuôi riêng đực, cái.
-Mật độ nuôi: 5 – 6 con/m2 mặt nước.
-Thức ăn tổng hợp có hàm lượng đạm 30-32%. Khẩu phần 2-2,5% khối lượng cá mỗi ngày.
-Có thể bón thêm phân vô cơ để gây nguồn thức ăn tự nhiên là sinh vật phù du, định kỳ bón 50 – 100 gram DAP/ 100m2 .
2. Các loại hormon và cách sử dụng nhằm nâng cao tỷ lệ chuyển đổi giới tính cá:
-Các loại hormon:
MT (17α – Methyl Testosterone)
ET (17 Ethynyl Testosterone).
Hiện nay được dùng phổ biến là loại MT. Để nâng cao tỷ lệ chuyển đổi giới tính cá, có thể tiến hành theo quy trình kỹ thuật sau:
Điều kiện: Khi cá bột đã bơi ngang được (sau 3 – 4 ngày tuổi) cá hết noãn hoàng và bắt đầu biết ăn thì chuyển vào giai ương nuôi cá bột, cho ăn bằng thức ăn có trộn MT để chuyển đổi giới tính. Mật độ ương từ 10.000-12.000con/m3. Cho ăn trong vòng 19 ngày.
Cách pha chế và trộn vào thức ăn cho cá ăn:
Bằng phương pháp “cồn bốc hơi” của Guerrero (1975): Cân 100 mg hormone MT cho vào 100 ml cồn (ethanol 95%), như vậy trong 1 ml cồn có chứa 1 mg MT (I)
Đem dung dịch đã pha này trộn với bột cá nhạt (bột cá không bỏ muối khi chế biến) hoặc thức ăn viên tổng hợp (35% đạm), nghiền mịn, sàng qua mặt lưới cỡ 0,85mm, được hổn hợp thức ăn đã trộn hormon (II)
Lấy 900g thức ăn (II) đó, cho thêm 15g Prelmix, 1g Vitamin C (hoặc axit ascobic) trộn đều được hổn hợp thức ăn(III)
Từ dung dịch (I), cho tiếp vào 940ml ethanol, rồi dùng dung dịch mới này hòa lẫn với thức ăn (III) đã sàng kỹ. Khuấy đều trong 20 phút cho bay hết hơi ethanol, để khô hẳn rồi sàng lại thành thức ăn (IV)
Cho thêm 1,4g Tetramicin, 30ml dầu thực vật và 30g dầu gan cá vào thức ăn (IV). Trộn đều trong 10 phút. Cho vào túi ni lông, bảo quản lạnh cho cá ăn dần.
Cho cá ăn: Lượng thức ăn cho cá bột tính theo phầm trăm khối lượng cá và tùy theo cỡ cá, mức độ sử dụng thức ăn của cá, có thể dựa vào tỷ lệ sau:
Khẩu phần: 5 ngày đầu, mỗi ngày cho lượng thức ăn bằng 25% khối lượng cá bột ; 5 ngày tiếp, bằng 20%; 5 ngày sau nữa, bằng 15%. Và 4 ngày cuối cùng, cho ăn bằng 10% khối lượng cá. Cho ăn: 4 -5 lần mỗi ngày.
Quản lý môi trường nước phù hợp cho cá phát triển, định kỳ 1tuần/lần bón phân để duy trì tảo và các yếu tố môi trường khác với liều lượng: 0,6kg đạm + 0,7 kg lân cho 100m2 mặt giai.
Sau 10 ngày nuôi trong giai và cho ăn thức ăn trộn hormon đem cá bột ra ương ở ao thành cá hương. Cũng có thể ương cá hương ở trong giai chứa.
Cho đến nay, việc chuyển giới tính cho cá rô phi chủ yếu áp dụng cho loài rô phi vằn Oreochroxeis niloticus, và được sản xuất rộng rãi ở các cơ sở sản xuất giống cá các tỉnh. Tuy nhiên, công nghệ này chỉ đảm bảo đạt tỷ lệ khoảng trên 95%, vì thế vẫn còn hiện tượng lẫn cá cái đẻ trứng. Theo các chuyên gia theo dõi về nuôi cá rô phi còn sót lại không đạt tính đực cho thấy: một số ít trong số này sẽ bị vô sinh, số còn lại vẫn có khả năng đẻ trứng bình thường ở nhiệt độ 250 C, tất nhiên số lượng cá này không đáng kể.
Tags: chuyen doi gioi tinh ca ro phi, ky thuat nuoi ca ro phi, ca ro phi, nuoi thuy san