Chuối là loài cây ăn quả được trồng nhiều ở nước ta nhưng năng suất chuối ở nước ta thấp, thiếu ổn định, phẩm chất quả không cao, vì chuối chưa được chú ý bón phân đầy đủ. Để cây chuối phát triển thành cây cung cấp nguồn hàng xuất khẩu và người trồng chuối có thể thu được hiệu quả kinh tế cao cần chú ý đầy đủ đến việc bón phân cho chuối.
Với năng suất là 32 tấn quả/ha, cây chuối lấy đi từ đất 80kg N, 49kg P2O5, 1145kgK2O. Chuối đòi hỏi lượng kali rất lớn. Tuy nhiên, phần lớn các chất dinh dưỡng được giữ ở trong rễ, củ, thân, lá và đặc biệt ở cuống buồng, vỏ quả. Vì vậy, sau khi thu hoạch, cần trả lại các bộ phận trên đây cho đất. Phân tích các thành phần trong các bộ phận cho thấy: Rễ và củ chuối chứa 5-10%, thân chứa 10-12% các chất dinh dưỡng chuối hút từ đất.
Cân đối đạm kali cho chuối có tầm quan trọng lớn, 2 yếu tố này có ý nghĩa quan trọng trong việc tạo thành năng suất của chuối. Tuy vậy, đối với chuối, tỷ lệ canxi và magiê cũng rất có ý nghĩa, bởi vì 2 yếu tố này góp phần phát huy hiệu lực của kali.
Một số thí nghiệm thu được kết quả bón cân đối NPK cho chuối làm tăng năng suất 26-27 tạ quả/ha tương ứng với 9-28% năng suất. Hiệu suất của 1kg K2O là 13,2-27,5kg quả chuối, tuỳ thuộc vào lượng kali được sử dụng.
Lượng phân bón phù hợp đối với chuối là: 200kgN + 200kg K2O cho 1ha. Phân lân có thể bón 60-90kg P2O5/ha tuỳ theo loại đất. Nếu đất chua, bón thêm vôi mang lại hiệu quả lớn.
Để đảm bảo quả chuối có phẩm chất tốt, người ta phun kẽm và bón cho cây với lượng 5-10kg/ha, phun 1-3 lần trong 1 vụ.
Bón phân cân đối cho chuối ngoài việc làm tăng năng suất, còn làm tăng đáng kể chất lượng quả chuối: hàm lượng đường tăng 0,5-1%, nồng độ axit giảm 0,1%, chuối bảo quả được tốt hơn, hình dáng màu sắc của quả đẹp hơn.
Không nên bón phân tập trung cho chuối vì lượng phân có thể bị mất do rửa trôi, bốc hơi…Thông thường người ta chia lượng phân ra bón làm nhiều lần với khoảng cách 2-3 tháng 1 lần. Phân đạm cần được bón sớm hơn kali. Phân kali bón muộn và tập trung vào thời ký trước và sau khi trổ hoa.
Phân hữu cơ là loại phân có tác dụng tốt đối với chuối vì góp phần cung cấp chất dinh dưỡng đồng thời góp phần cân đối dinh dưỡng, nhất là góp phần phát huy hiệu lực của kali giúp cho nông dân tiết kiệm được nhiều phân kali.
Ở các tỉnh phía Nam, quy trình bón phân cho chuối được khuyến cáo như sau:
– Bón lót: Chuối được trồng vào hố, khi đào hố để trồng, cần bón cho 1 hố: phân chuồng: 10-15kg; Ure: 60g; SA: 145g; supe lân: 200g; KCL: 200g.
– Bón thúc: ở vùng đồng bằng Cửu Long, bón NPK với tỷ lệ 2:1:2. Vùng Đông Nam Bộ, Nam Trung Bộ, Tây Nguyên bón với tỷ lệ 2:1:3.
– Lượng phân bón cho 1 khóm chuối trong 1 năm: N: 80-100g/cây (ure: 200-300g hoặc SA: 400-600g) + P2O5: 45-75g/cây (supe lân 300-500g/cây hoặc DAP 100-160g/cây) + K2O: 80-120g/cây (KCL 140-200g/cây).
Cách bón: cuốc thành rãnh theo vòng tròn, cách gốc chuối 40-60cm, sâu 10-20cm. Bón phân xong lấp đất lại.
Chia lượng phân thành 2 phần để bón: vào đầu và cuối mùa mưa.
Khi cây còn nhỏ bón nhiều N hơn K (2N: 1K2O)
Khi cây trổ buồng bón K nhiều hơn N (1N: 2K2O).
Có thể đợt 1 bón ure, đợt 2 bón SA vì chuối cần S để tạo quả, trong SA có nhiều S.